Veel mensen, vooral uit oudere generaties, lijken te denken dat Gen Z lui is. ‘Ze willen niet full-time werken, maar verwachten wel een hoog salaris.’ Deze mening wordt vaak gevolgd door verhalen over hoeveel uren de oudere generatie wel niet werkte en hoe toegewijd ze waren. Maar ik vind deze vergelijking niet helemaal terecht. De wereld is namelijk enorm veranderd in de afgelopen decennia.
De oude werkmentaliteit
Neem bijvoorbeeld mijn opa. Hij had drie banen om zijn gezin te voeden en ervoor te zorgen dat zijn kinderen konden studeren. De naoorlogse generatie Boomer groeide op met dat harde werken als norm. Mijn vader werkte full-time, en toen ik op de middelbare school zat, begon mijn moeder part-time te werken. Deze generatie nam het idee van hard werken ter harte omdat het simpelweg noodzakelijk was.
Milennials: werken om te leven
Als Millennial volgde ik hun voorbeeld. Fulltime werken was de norm, en het doel was om een comfortabel leven op te bouwen met een huis, een grote auto en minstens twee keer per jaar op vakantie. We zouden laten zien dat we het dankzij de inzet van onze ouders beter voor elkaar konden hebben dan zij. Maar zelfs met twee inkomens werd het leven snel duurder, en dat ‘ideale leven’ bleek minder bereikbaar dan gedacht.
Een aantal jaar geleden ging ik naar een 32-urige werkweek. Dat deed ik pas toen de jongste naar school ging. Ik bracht mijn kinderen weg en had van half 9 tot 2 tijd om te doen wat ik wilde, voordat ik de zorgtaak op me moest nemen. Die vrije tijd gaf me de ruimte om mijn creativiteit te benutten en een langgekoesterde droom te vervullen: het schrijven en uitgeven van een boek. Ondanks dat mijn boek geen bestseller werd, leverde het me iets onbetaalbaars op: een stukje extra geluk.
Gen Z: Aandacht voor balans
Nu komt Gen Z aan het werk, en zij begrijpen iets wat ik pas halverwege mijn dertigste leerde: fulltime werken is niet de enige manier om succesvol te zijn of geluk te vinden. Waarom zouden ze zich vastklampen aan een 40-urige werkweek? Met een modaal salaris koop je geen huis meer tegenwoordig en twee keer per jaar met het vliegtuig op vakantie is bovendien enorm slecht voor het klimaat.
Het gaat niet om luiheid. Deze generatie zoekt naar een betere balans tussen werk en privé, en hecht veel waarde aan hun mentale gezondheid. Ze zijn zich bewust van de impact van burn-out en kiezen er bewust voor om niet mee te gaan in het traditionele plaatje van fulltime werk. Bovendien zien ze de wereldwijde problemen, zoals klimaatverandering, en maken ze slimme keuzes die ook op de lange termijn duurzaam zijn.
Gen Z wil wel werken, maar op hun eigen voorwaarden. Als ze op de juiste plek zitten, zullen ze met passie en toewijding werken, zelfs als dat in minder uren is. Vaak gebruiken ze hun vrije tijd om te groeien, zichzelf te ontwikkelen en nieuwe vaardigheden te leren, wat uiteindelijk ook hun werk ten goede komt.
Persoonlijk heb ik dit ook ervaren. Toen ik mijn extra vrije tijd gebruikte om mijn boek te schrijven en te promoten, leerde ik mezelf allerlei marketingvaardigheden aan. Ik las artikelen, sprak met experts en experimenteerde veel, allemaal in mijn eigen tijd. Die kennis zette ik niet zomaar aan de kant zodra mijn werkweek begon; ik nam het mee naar mijn werk. Ook toen AI twee jaar geleden opkwam, dook ik erin als hobby en die kennis paste ik toe in mijn werk. Dit alles heeft mijn werkgever geen extra kosten opgeleverd, maar bracht hem wel een hoop voordeel.
Dit laat zien dat mensen, wanneer ze tijd hebben voor persoonlijke ontwikkeling, nieuwe kennis en vaardigheden kunnen verwerven die een directe meerwaarde voor hun werkgever hebben. Het idee dat iemand minder dagen werkt, betekent niet dat ze minder waarde toevoegen; ze doen het misschien op een andere manier. Net zoals ik mijn marketing- en AI-kennis meenam naar mijn werk, kunnen Gen Z’ers hun vaardigheden uit hun persoonlijke projecten en interesses ook gebruiken om hun werk te verbeteren. En dat zonder in die gevreesde burn-out te geraken.
Dus, is Gen Z nu lui of niet?
De Gen Z’ers die ik tot nu toe heb ontmoet, werken hard in de uren die ze werken. Ze gebruiken hun vrije tijd om op te laden, om mentaal gezond te blijven zodat ze zich tijdens hun werkuren ten volste kunnen blijven inzetten. En ik ken menig Gen Z’er die zich in zijn vrije tijd ontwikkelt op een manier die hij in zijn werk kan inzetten. Deze generatie werkt anders dan we gewend zijn, maar ik zie dat als iets goeds. Zij gaan onze wereld nog ver kunnen brengen.